Imker met lokaal aangepaste bijen

Eigen bijenvolken eerst! Want ze overleven gewoon beter!

Het werd reeds aangetoond door Buchler et al. dat bijenvolken van lokale koninginnen gemiddeld 83 dagen langer leefden dan bijenkolonies met koninginnen van niet-lokale origine. Ongeveer 600 bijenvolken op 20 verschillende lokaties werden 3 jaar lang gevolgd. Deze bijenkolonies werden niet behandeld. Het goede nieuws: na 3 jaar leefde nog maar 15.7% van alle oorspronkelijke bijenvolken.

lokaal aangepaste bijen - grafiek: Buchler et al
lokaal aangepaste bijen - grafiek: Buchler et al

lokaal aangepaste bijen?

Start je imkerij met lokaal aangepaste bijen

Dus als je een voorsprong wil hebben, dan start je je bijenstand best met lokaal aangepaste bijen. Nu, gemakkelijker gezegd dan gedaan. Waar vind je die dan? Hier mijn suggesties:

Best: Een bijenvolkje of aflegger van de ‘lokaal aangepaste imker’

Het allerbeste start je met een afleggertje van een imker in je onmiddellijke omgeving die zelf beschikt over bijenvolken die niet meer tegen varroa moeten behandeld worden. Nu, het lollige is dat dit soort imkers moeilijk te vinden is. Deze bijenhouders komen immers niet meer naar de maandvergaderingen van hun imkervereniging. Die vergaderingen gaan immers telkens over varroabehandelingen, over ‘mijn bedrijfsmethode tegen varroa’, over het aankopen van bestrijdingsmiddelen in groep,… Allemaal onderwerpen die niet meer relevant zijn als je bijenvolken de varroa zelf de baas zijn. Bovendien worden deze imkers soms raar bekeken omdat ze zogezegd zorgen voor de herbesmetting van andere volken in de geburen, enz…

Maar toch, ze bestaan, dus goed zoeken is de boodschap!

Zeer goed: Een bijenvolkje of aflegger van de ‘lokale imker’

Je merkt het, 1 woord minder. Het woord ‘aangepast’ is geschrapt uit de titel. Hetzelfde als bij ‘Best’, maar vraag de imker om een afleggertje te mogen hebben van zijn sterkste volk, waar het minste varroamijten op de bodemschuif vallen. En zeg hem/haar ook dat zwermtraagheid, honingopbrengst en raamvastheid minder van belang zijn voor jou. Je zal het zien, er zal 1 wenkbrouw even omhoog gaan bij het zeggen van die woorden, maar de imker zal begrijpen wat je zoekt!

Ook zeer goed: zelf een zwerm vangen

Een zwerm die je vangt is natuurlijk lokaal, want heel ver vliegt zo’n zwerm niet, maar verder weet je natuurlijk niets over de afkomst. Dus altijd een verrassing hoe het nieuwe volkje gaat ontwikkelen in de jaren nadien. Hang een zwermlokkast of loop begin mei even langs bij je lokaal brandweerkorps om hen te zeggen dat je graag een bijenzwerm wil vangen…

Goed: Een bijenvolkje of koningin van een koninginnenteler

Een koninginnenteler uit de buurt is de meest logische plek om een koningin of volkje aan te schaffen. Echter verschillende moertelers importeren koninginnen uit het buitenland. Systemen zoals beebreed.eu maken het de moerteler gemakkelijk om teeltwaarden bij collega’s in Europa te vergelijken en … te bestellen.  Vraag daarom heel specifiek naar koninginnen uit larfjes van gezonde volken uit de buurt. Vraag  ook of de moederlijn niet met kunstmatige inseminatie bevrucht is. Dit zorgt er immers voor dat er een hele grote waaier aan genetisch materiaal is uitgeschakeld, waardoor je verschillende generaties zal moeten voorttelen om deze genetische waaier terug te herstellen. Ja, mijn vertrouwen in de koninginnentelers krimpt met de dag… We hebben die varroamijt nu meer als 30 jaar op ons grondgebied en het gros van de bijenvolken moet nog steeds behandeld worden met chemicaliën. Dus tijd om andere manieren te proberen… Maar, we hebben de koninginnentelers waarschijnlijk erg nodig. Door het groot aantal larfjes dat ze uitdelen hebben ze een heel grote impact op de toekomstige genenpoel, dus cruciaal dat we ze blijven betrekken!

En o ja, wederom, zeg dat je zwermtraagheid, honingopbrengst, raamvastheid, aggressiviteit minder belangrijk vindt…

Minder goed: Een bijenvolkje kopen in de winkel

Door de hoge bijensterfte in de winter is er regelmatig meer vraag dan aanbod. De imkershops willen terecht graag hun klanten helpen. Maar er zijn jaren geweest waarin de imkershops wel heel ver gingen om hun bijenvolkjes aan te schaffen… letterlijk… Bijenvolkjes uit Malta, Sardinië, Italië… werden ingevoerd om hier verder te verkopen. Nu, deze volkjes deden het goed in het eerste jaar, maar ze waren moeilijk te overwinteren (wat Büchler et al ondertussen al aangetoond hadden).

OK, niet allemaal hoor. Sommige imkershops bieden keurig mooie en gezonde volkjes aan, die zeker goed zijn om te starten. Ze voldoen niet aan de criteria die ikzelf belangrijk vind, maar beter iets dan niets.

bronnen:

Büchler, R., C. Costa, F. Hatjina, S. Andonov, M. D. Meixner, Y. Le Conte, A. Uzunov, S. Berg, M. Bienkowska, M. Bouga, et al. 2014. The influence of genetic origin and its interaction with environmental effects on the survival of Apis mellifera L. colonies in Europ. J. Apic. Res. 53: 205–214.