Propolis, Propolis, Propolis

Propolis: alleen maar positieve eigenschappen!

Propolis: geneeskrachtig, immuunversterkend,…

Toch 1 onderwerp waarover we het eens zijn: propolis! Tientallen wetenschappers onderzochten het kleverige goedje en kwamen alleen met positief nieuws naar buiten. Even het lijstje:

  • Marla Spivak toonde aan dat een mooi propolis laagje aan de binnenkant van de bijenkast de bijen ondersteunt tegen Amerikaans Vuilbroed
  • Bijenkolonies met propolis hebben een veel straffer immuunsysteem, schrijft Borba.
  • Het immuunsysteem van honingbijen die door bacteriën besmet zijn, wordt versterkt wanneer die bijen propolis consumeren, volgens Turcatto.
honingbij met propolis aan de poten
honingbij met propolis aan de poten

Propolis als bestrijdingsmiddel tegen varroa?

Naar aanleiding van de verschillende positieve wetenschappelijke onderzoeksresultaten over de geneeskracht van propolis tegen Amerikaans vuilbroed zijn imkers opgeloste propolis in siroop beginnen toedienen aan de bijen. Anekdotisch getuigden imkers dat ze de indruk hadden dat dit ook hielp om de varroa te onderdrukken. Een leuk artikel op de blog van Mathieu.

Kunnen we propolis inzetten tegen de strijd tegen varroa?

Het zou natuurlijk fantastisch zijn als we een natuurlijk middel konden inzetten om de bijen te beschermen tegen de varroa, dat al aanwezig is in de bijenkast. Nu de varroamijten houden niet van propolis, dat is duidelijk. Wederom een lijstje:

  • Wanneer we varroa’s blootstellen aan propolis, dan heeft dat een verdovend én dodelijk effect! (volgens Garedew)
  • Wanneer we propolis toevoegen, dan daalt de mijtenbesmetting niet, maar de concentratie ‘verkreukelde vleugels virus’ (DWV) daalt!
  • Bijenkolonies die propolis toegevoegd kregen zijn significant sterker dan die waarvan propolis werd afgenomen. (Volgens Drescher)

De varroamijten komen in de bijenkast wel in contact met propolis, maar in heel lage doses die ze blijkbaar kunnen verdragen. Maar als de bijen propolis krijgen via siroop, die dan gevoederd wordt aan de larfjes, dan komt de varroamijt op andere manieren in contact met de propolis. Misschien zorgde de tijdelijke bedwelming voor de verlaagde mijtenlast die sommige imkers vaststelden.

Hoe krijgen we nu zoveel mogelijk propolis in die bijenkast?

Wat jammer dat er jarenlang geselecteerd is geweest op bijen die minder propoliseren, niet? Vanuit de imker is propolis lastig, omdat alles stevig vastplakt wanneer we deksels willen lichten, raampjes willen verzetten…

Maar goed, nu weten beter. Hoe meer propolis, hoe beter voor de bijen. En er zijn een paar methoden om de bijen aan te zetten om meer propolis aan te voeren.

 Vermijd gladde oppervlakten

De bijenkasten die we kopen zijn keurig geschaafd. En omdat de oppervlakte van deze plank zo glad is, hebben de bijen niet de natuurlijke reactie om deze met propolis mooi egaal te maken. Dit doen ze wel als de binnenkant bestaat uit heel ruw hout. Dus maak je bijenkasten zelf uit (onbehandeld) palet hout. Binnen de maand zie je een dikke laag propolis over het hout.

Je kan de gladde oppervlakten aan de binnenkant van de kast gewoon ruwer maken met een stalen borstel, mes of bijtel.

En laat propolis gewoon zitten natuurlijk

Ik zie menig imker die telkens de kast open gaat, beginnen met het proper schrapen van de bovenkant van de ramen. Dit is meestal een mengeling van was en propolis. Laat dit gewoon staan, zodat de bijen de propolis kunnen gebruiken wanneer ze die nodig hebben. Heb je dan toch propolis weggeschraapt, leg die dan ergens in de geburen. In de dagen daarna komen werksters deze propolis terughalen.

Bijen brengen een laag propolis aan op ruw hout dat niet glad geschaafd is
Bijen brengen een laag propolis aan op ruw hout dat niet glad geschaafd is
hout met bijtel ruw gemaakt - foto: Matthijs Herremans
hout met bijtel ruw gemaakt - foto: Mathijs Herremans